Yoğun Bakımda Temel Bronkoskopi Kursu

Yoğun bakım ünitelerinde yaygın olarak kullanılan bronkoskopi işlemi sayesinde; hastanın enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmalar tespit edilerek enfeksiyona uygun antibiyotik tedavisi veriliyor. Hem gereksiz antibiyotik kullanımı önleniyor hem de hastanın yoğun bakımdan hızlıca çıkması sağlanıyor. Cihaz kullanımından sonra yapılması gereken temizlik ise enfeksiyona riskine karşı kritik önem taşıyor!

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi ve Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği işbirliğiyle “Yoğun Bakımda Temel Bronkoskopi Kursu” 11 Şubat 2017 tarihinde, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi 50. Yıl Salonunda düzenlendi.

 

Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hekimlere ve araştırma görevlilerine, yoğun bakım hastalarındaki bronkoskopik uygulamalarla ilgili temel bilgilerin ve uygulama pratiğinin kazandırıldığı kursun ilk yarısı teorik bilgiler ve olgu sunumları ile geçerken öğlesonu oturumunda sadece uygulamalı eğitim yapıldı. Yoğun katılım talebinin olduğu kurs 25 kişiyle sınırlı tutuldu.

Prof. Dr. Akın Kaya

Yoğun Bakımda Bronkoskopi Yapmanın Avantajları Neler?

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi ve Kurs Sorumlusu Prof. Dr. Akın Kaya, “Amacımız, yoğun bakım eğitimi alan uzmanlarımıza müfredatlarında da geçen bronkoskopi eğitimini vermekti. Bu konuda rutin uygulamaların yapılamadığını ve yoğun bakım eğitiminde aksaklıklar olduğunu düşünüyoruz. Kurslarla bu teorik ve pratik eğitim açığını kapatmayı amaçlıyoruz. Gerçek olgular ve videolar eşliğinde yaptığımız sunumlarda katılımcılara yarar sağladığımıza inanıyorum” diye konuştu.

Prof. Dr. Kaya, bronkoskopinin göğüs hastalıkları anabilim dalında rutin bir işlem olduğunu belirterek şöyle devam etti:

“Bronkoskopi, yoğun bakım uzmanları ve asistanlarının yoğun bakım ünitesinde yatan ve mekanik ventilasyona bağlı hastalarda hava yolunu korumak-görmek-kontrol etmek amaçlı ve özellikle enfeksiyonu olan hastalarda enfeksiyon etkeni üretmek amaçlı yaptıkları bir işlemdir. Yoğun bakım uzmanları bunun ötesinde bir olguyla karşılaştıklarında mutlaka bir göğüs hastalıkları uzmanından yardım almalılardır.”

Doç.Dr. Defne Altıntaş

Bronkoskopi Kullanımının Temel Prensipleri

Türk Dahili ve Cerrahi Bilimler Yoğun Bakım Derneği Genel Sekreteri ve aynı zamanda Kurs Sorumlusu Doç. Dr. Defne Altıntaş, kritik durumdaki hastalara erken ve doğru müdahale için yoğun bakım uzmanının geniş bilgi birikimi yanı sıra birçok temel beceriye de sahip olması gerektiğine dikkat çekti. Doç. Dr. Altıntaş, “Yoğun bakım uzmanlığı ülkemizde yakın zamanda, farklı anadallar üzerine yapılandırılmış olan bir uzmanlık dalıdır. Hızla gelişmekte olan bir yan dal olması nedeniyle de farklı konularda ortak bilgi ve becerilerin geliştirilmesi için multidisipliner eğitim toplantıları düzenlenmesi önemlidir. Bu bağlamda, kursumuzda genç yoğun bakımcılar alanında tecrübeli yoğun bakım uzmanlarından yoğun bakımda bronkoskopi kullanımının temel prensiplerini dinleme ve sorularına yanıt arama imkanı buldular” diye konuştu.

 Gereksiz Antibiyotik Kullanımını Önleniyor

Ankara Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Girişimsel Pulmonoloji Kliniğinde görev yapan Doç. Dr. Aydın Yılmaz da, kursta, bronkoskopik anatomi ve bronkoskopik işlemleri (mikrobiyolojik örnekleme yöntemleri ve seçimini – lavaj, mini-lavaj, fırça) anlattı.

Doç.Dr. Aydın Yılmaz

Genç yoğun bakımcıların bronkoskopik anatomisini bilmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Yılmaz, “Arkadaşlarımız cihaz kullanırken ilk etapta bronşlara, dokuya saygılı davranmalı, bilinçli, bilgili ve sakin hareket etmeliler… Tüm görselliğiyle herhangi bir patoloji var mı, doğmak üzere olan bir sekresyon var mı diye hastayı incelemeliler ve hastanın güvenliğini sağlamalılardır. Sunumumda genel olarak bu konularda ipuçları verdim. Bronkoskopi işlemi; hastanın enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmaların tespit edilmesi ve buna yönelik antibiyotik tedavinin uygulanması ile hastanın yoğun bakımdan hızlı şekilde çıkması için önemli bir basamaktır. Burada saklanan mikroorganizmalara antibiyotik duyarlılık ve direnç testleri uygulanıyor, hangi antibiyotiğin uygun olduğu belirlenebiliyor. Bu cihaz sayesinde etken mikroorganizmayı saptıyorsunuz ve gereksiz antibiyotik kullanımını önlüyorsunuz” dedi.

“Günümüzde yoğun bakım uzmanlarının bronkoskop cihazına ulaşımı geçmiş yıllara nazaran çok daha arttı” diye konuşan Doç. Dr. Yılmaz, “Kurslar sayesinde uzmanların günlük cihaz kullanımları da arttı. Cihazı daha çok göğüs hastalıkları uzmanları kullanıyor ama artık yoğun bakım uzmanlarının da yoğun bakımda yatan hastaların sekresyon temizliği ve mikrobiyolojik örneklerini almak için bronkoskopi yapmaları zaruri oldu” diye konuştu.

Dr. Serpil Öcal

Dezenfeksiyon Nasıl Yapılmalı?

Bronkoskopun temizliği, dezenfeksiyonu ve saklanması konusunda sunum yapan Hacettepe Üniversitesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Yoğun Bakım Ünitesinde görev yapan Dr. Serpil Öcal da, tıpta hastaya zarar vermeme ilkesinden yol çıkıldığını ifade ederek şunları kaydetti:

“Yoğun bakımda bronkoskopi cihazının dezenfeksiyonu konusunda bilgisiz olunması durumunda hastaya enfeksiyon bulaştırılabilir. İşlemden sonra dikkatli ve hızlıca temizlik yapılması çok önemli… Bu asla ihmal edilmemeli. Klinikte bronkoskopi yapılan hastalarda hep aynı ajan ürüyorsa cihazın temizliği kontrol edilmelidir.

Her hasta kullanımında sonra cihazda temizlik yapılmalı; hastane steril suyu kullanılarak, gluteraldehid yüzde 2 ile birlikte en az 20 dakika, 20 derecede bekletilerek ve ardından çok iyi şekilde kurulanarak uygun ortamda saklanmalıdır. İlk etapta ve bence en önemlisi hastadan ayırır ayırmaz cihaza yapışmış olan sekresyonların ıslak bir spançla yüzeyin temizlenmesi, kanalın içinden serum fizyolojik geçirilmesi ve ardından kurutma ve saklama koşullarına uygun olarak eğitimli personele teslim edilmesi kritik önem taşıyor. Bu işlemde yaşanacak gecikme biyofilm tabaka oluşturuyor ve sonra ne kadar dezenfeksiyon yapsanız da kalıcı enfeksiyon oluşturabiliyor. Çok iyi bakılması durumunda bronkoskopların uzun yıllar kullanılması mümkün…”